Ustecki port i jego historia. Początek, rozbudowa i dzieje portu w Ustce! [ZDJĘCIA]

Hrabiowie Jeskoz Schlawe i Jesko z Rugenalde (czyli Jaśko z Sławna i Jaśko z Darłowa) ze szlacheckiej rodziny Swenzonen wydali zaświadczenie potwierdzające sprzedaż portu Stolpmunde (niemiecka nazwa Ustki) miastu Słupsk.

W tym czasie rozpoczęła się rozbudowa portu. Zbudowano wówczas pierwsze trwałe urządzenia portowe w postaci falochronów o długości ok. 55 m, wykonanych z kaszyc , (czyli drewnianych skrzyń wypełnionych kamieniami.) oraz drewnianych umocnień brzegowych kanału portowego o długości: zachodni brzeg – 280 m, wschodni – 320 m.

Następny etap rozbudowy portu, połączony z kapitalnym remontem dotychczasowych urządzeń, miał miejsce w XV w. Przedłużono wówczas mola do ok. 100 m, wzmocniono wschodni brzeg kanału portowego palową ścianą o długości 170 m oraz wymieniono wszystkie zużyte lub uszkodzone elementy dotychczasowych konstrukcji. Na początku XV wieku port przeżywał swój pierwszy rozkwit, kiedy Stolp, czyli Słupsk handlował nawet z Anglią i Holandią. Przeładunek w porcie obejmował piwo, sól, śledzie, zboża, chmiel, len, konopie, miód, wełnę, płótno, masło, słonina, łój, szadzę, mydło, owoce, żelazo, stal, deski i drewno,a w późniejszym okresie również bydła, świń, koni, owiec, bursztynu, smoły i węgla kamiennego.

Początkowo rozładunek i załadunek statków odbywał się w przystani w Słupsku do której statki przeciągano rzeką Słupia (w tym celu wzdłuż rzeki powstały ścieżki holownicze). Ruch statków do Słupska ustał w XVI wieku, kiedy port był cyklicznie niszczony i zamulany przez rzekę i sztormy, ( w grudniu 1690 r. gwałtowny sztorm całkowicie go zniszczył) a Słupskowi , brakowało środków na naprawy. W XVIII wieku nastąpiła odbudowa portu oraz oraz powstały stocznie. Kolejna większa rozbudowa portu nastąpiła w latach 1809-1810. Falochron wschodni odbudowano i wydłużono do 53 m, wzmocniono także prawy brzeg Słupi u nasady falochronu. W latach 1818-1820 wydłużono falochron do 76 m.

W 1831 port w Ustce przeszedł na własność państwa pruskiego, które przejęło finansowanie prac inwestycyjnych. W latach 1834-1863 pochłonęły one 600 000 marek, ale dzięki jego rozbudowie, już w 1865 r. do portu wpłynęło ponad 500 statków. Drugi etap rozbudowy nastąpił w latach 1864-1903. W tym czasie port został pogłębiony i nastąpiła również budowa masywnych, odpornych na sztormy falochronów.

W 1878 r. Port połączono z siecią kolejową. W latach 1888 i 1889 wejście do portu było znowu mocno zamulone. Niektóre większe statki musiały zawijać do portu Rügenwalde. (Darłowo) a w 1890 r. z uwagi na stale wypłycany kanał zakupiono pogłębiarkę „Simson” za 100 000 marek, która na bieżąco utrzymywała odpowiednią głębokość.

Pierwsza latarnia morska w porcie powstała w 1871 roku, początkowo naftowa, wciągana na maszt przy stacji pilotów. W 1892 r. zbudowano z czerwonej cegły, 21,5-metrową latarnie morska z domem pilota. Wobec szybkiego rozwoju przeładunków i handlu morskiego, aby dalej rozbudowywać port, rząd pruski zatwierdził . pół miliona marek, które zostały wykorzystane głównie na przedłużenie falochronów do 500 m.

W 1787 r. ustecka flota liczyła 12 statków o ładowności 1000, a w kolejnych latach:

• 1788: 14 statków
• 1789: 10 statków
• 1791: 8 statków
• 1792: 5 statków
• 1794: 6 statków
• 1795: 10 statków
• 1796: 11 statków o ładowności 945
• 1798: 12 statków o ładowności 1145
• 1800: 13 statków o ładowności 1250
• 1801: 14 statków o ładowności 1430

W 1858 r. zawinęły do Ustki statki z ponad 40 portów, a w 1868 r. z około 60 portów basenu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego, najczęściej – oprócz niemieckich – z Kopenhagi, Norwegii (Stavanger, Bergen) i Amsterdamu. Angielskie żaglowce przybywały z Londynu, Newcastle, Sunderlanu, Liverpoolu i Hartlepool

Momentem przełomowym była budowa magazynu spirytusu w 1886 roku. Budynek o konstrukcji z żelaza i kamienia miał 38 metrów długości, 19 metrów szerokości i 14 metrów wysokości. Zawierał sześć dużych zbiorników, każda o pojemności 38 400 litrów, dzięki czemu można przechowywać około 230 000 litrów spirytusu.

Na inwestycje w porcie w Ustce w latach 1864-1896 wydatkowano niemal 4 240 000 marek, a w już latach 1899-1903 podjęto kolejne pracę polegające na przedłużenia falochronów na które wydano 900 000 marek.

Obejrzyjcie stare plany i zdjęcia: